چاقی یک بیماری مزمن است که شیوع آن در بزرگسالان، نوجوانان و کودکان در ابعاد جهانی رو به افزایش است. این بیماری توسط سازمان بهداشت جهانی به عنوان یک اپیدمی جهانی توصیف شده است. علاوه بر این، چاقی یک عامل خطر مهم برای بسیاری از بیماری های همراه، از جمله بیماری قلبی، دیابت، فشار خون بالا، دیس لیپیدمی، سکته مغزی، تصلب شرایین و انواع خاصی از سرطان است. همچنین با افزایش کلی مرگ و میر و کاهش طول عمر تا ده سال همراه است. افراد چاق بیشتر در معرض خطر پریشانی روانی، اختلال در غذا خوردن و اختلال در کیفیت زندگی مرتبط با سلامت هستند. طبق آمارهای اعلام شده در ایران، بیش از 500 هزار ایرانی عمل چاقی نیاز داشته و سالانه هفت هزار ایرانی جراحی چاقی را انجام می دهند. در حال حاضر، عمل لاغری به عنوان یک درمان موثر برای چاقی مفرط به عنوان بخشی از یک استراتژی کلی مدیریت وزن است.
در حالی که اثر بخشی این روش درمانی اغلب به عنوان کاهش وزن پس از عمل بیان می شود، یک نتیجه مهم و اغلب نادیده گرفته شده، ارزیابی تاثیر جراحی لاغری معده بر سلامت روانی است. این معیار خود نتیجه مهم محسوب می شود، زیرا ممکن است به مفهوم کلی سلامتی بیمار کمک کند.
جراحی لاغری یا کاهش وزن با جراحی چیست؟
جراحی لاغری یا جراحی کاهش وزن به جراحی‌هایی گفته می‌شود که با ایجاد تغییراتی در سیستم گوارش به کاهش وزن کمک می‌کنند. همچنین به عنوان جراحی برای درمان وزن سنگین نیز شناخته می‌شود.
برخی از انواع جراحی‌های لاغری، معده‌ی شما را کوچک‌تر کرده و میزان خوردن و نوشیدن در یک وعده‌ی غذایی را محدود می‌کنند، بنابراین زودتر احساس سیری می‌کنید. برخی جراحی‌های لاغری دیگر روده کوچک را تغییر می‌دهند. روده‌ی کوچک بخشی از سیستم گوارش است که انرژی و مواد مغذی را از غذاها و نوشیدنی‌ها جذب می‌کند. این عمل باعث کاهش کالری دریافتی بدن می‌شود.
جراحی لاغری همچنین می‌تواند بر هورمون‌ها یا باکتری‌های موجود در دستگاه گوارش نیز تأثیر بگذارد به‌گونه‌ای که ممکن است اشتها و گرسنگی را کاهش داده و نحوه متابولیسم چربی و استفاده از انسولین را در بدن بهبود بخشد.
انواع عمل های لاغری
۱- عمل لاغری بای پس معده به روش Roux-en-Y
این روش نوعی از عمل بای پس معده است و حتی شایع ترین نوع آن نیز به حساب می آید. این نوع جراحی معمولا بازگشت پذیر نیست و در آن قسمت بالای معده را می بُرند و باقی مانده معده را می بندد که باعث می شود در یک وعده غذای زیادی نخورید و حتی مقدار جذب غذا نیز کاهش می یابد. قسمت باقی مانده اندازه یک گردو است و تنها ۲۸ گرم غذا را در خود نگه می دارد. در حالت عادی معده قادر به نگهداری مقدار بسیار بیشتری است. سپس جراح روده کوچک را می برد و مستقیما به همان کیسه کوچک (معده ) وصل می کند. سپس غذا به این کیسه کوچک می رود و بعد از آن به روده کوچکی که به آن متصل شده خواهد رفت. غذا بیشتر معده و قسمت ابتدایی روده کوچک را دور می زند و به جای آن مستقیما وارد قسمت میانی روده کوچک می شود.
عوارض عمل لاغری بای پس معده :
فقر مواد غذایی یا سوء تغذیه.
عدم جذب ویتامین ها که منجر به کمبود غیر طبیعی ویتامین های B12 و D می شود.
دچار شدن به سندروم دامپینگ که موجب می شود فرد به جراحی مجدد نیاز داشته باشد.
بروز فتق و سنگ صفراوی.
2- عمل لاغری بای پس معده به روش انحراف بلیو پانکراتیک توسط duodenal switch
این جراحی نیز یک نوع دیگر از عمل بای پس معده است که در این روش پیچیده و چند بخشی حدود ۸۰ درصد معده حذف می شود. در این عمل، لوله ای که غذا را در روده کوچک آزاد می کند به همراه بخش محدودی از روده کوچک که معمولا به معده وصل است فقط باقی می ماند. در این جراحی قسمت بیشتری از دستگاه گوارش را با اتصال قسمت انتهایی روده به روده اثنی عشری نزدیک به معده دور می زنند. این جراحی مقدار غذایی که می خورید را به شدت محدود می کند و جذب غذا را نیز پایین می آورد. با اینکه این عمل بسیار تاثیر گذار است اما خطرات زیادی از جمله سوء تغذیه و کمبود ویتامین دارد. این جراحی معمولا برای افرادی با BMI بالای ۵۰ انجام می شود.
عوارض عمل لاغری بای پس معده به روش انحراف بلیو پانکراتیک :
خونریزی بیش از حد
عفونت
مشکلات ریوی یا تنفسی
واکنش های غیر طبیعی به بیهوشی
استفراغ
سوء تغذیه
افت قند خون
فتق
3- عمل لاپاراسکوپی باندینگ شکمی قابل تنظیم
در این روش یک باند قابل تنظیم، هم چون کمربند شلوار، در قسمت بالایی معده قرار می‌گیرد و پس از باد کردن آن سبب تنگ‌تر شدن بهش ورودی معده می‌شود که در حقیقت گویی یک فضای پاکت‌مانند ایجاد می‌کند که سبب محدود شدن حجم غذای دریافتی در فرد می‌گردد. خاصیت این باند آن است که قابل تنظیم است و می‌توانند آن را از بدن خارج کنند. عمل جراحی لاپاراسکوپی باندینگ، ساده است؛ با این حال ممکن است تاثیر کمتری در لاغری داشته باشد. عوارض عمل لاپاراسکوپی باندینگ شامل بازگشت چاقی، عفونت حلقه، عدم کارکرد و جابجایی حلقه، تهوع و استفراغ پس از پرخوری و مشکل در تنظیم محل باند در زیر پوست است.
عوارض عمل لاپاراسکوپی باندینگ شکمی :
بازگشت چاقی در صورت مصرف شیرینی فراوان.
عفونت حلقه که در صورت بروز، بایستی حلقه از طریق لاپاروسکوپ خارج شود.
لغزش و عدم کار کرد حلقه.
تهوع و استفراغ در صورت پرخوری.
مشکلات محل تنظیم باند در زیر پوست.
4- عمل لاغری گاسترکتومی یا اسلیو
این روش از جراحی های جدید کاهش وزن است. گاسترکتومی اسلیو یا آستینی در واقع بخش اول فرآیند جراحی بای پس معده به روش انحراف بلیو پانکراتیک توسط duodenal switch است. با این حال بخش گاسترکتومی اسلیو می تواند تمام آنچه برای کاهش وزن نیاز است، باشد. با جراحی گاسترکتومی اسلیو ساختار معده به حالتی تیوپی تغییر می کند که مقدار کالری دریافتی بدن را محدود می کند.
