بعد از جراحی باریاتریک
دوران بهبودی بعد از جراحی باریاتریک چقدر است؟ این یکی از متداول ترین سوالاتی است که از افراد کاندید جراحی کاهش وزن می شنویم. خواه این جراحی اسلیو معده باشد یا عمل بای پس معده یا مینی بای پس معده .
در ابتدا بیایید نگاهی به تعریف جراحی باریاتریک بیندازیم.
جراحی باریاتریک چیست
جراحی باریاتریک که با نام های جراحی چاقی ، جراحی متابولیک یا جراحی کاهش وزن نیز شناخته می شود به عمل های جراحی گفته می شود که برای بیماران چاق انجام می شود، تا بتوانند به وزن ایده آل خود برسند.
این عمل ها با تغییراتی که در سایز معده (کوچک کردن اندازه معده) و سیستم گوارش ایجاد می کنند، به کاهش وزن کمک می کنند.
اکثر روش های جراحی باریاتریک به روش لاپاروسکوپی انجام می شود. جراحی پیشرفته لاپاروسکوپی روشی کم تهاجمی است و با ایجاد برش های کوچک در شکم انجام می شود.
عوارض اصلی جراحی باریاتریک کدامند
خطرات دراز مدت جراحی چاقی عبارتند از:
- سندرم دامپینگ که می تواند منجر به علائمی مانند حالت تهوع، استفراغ، تپش قلب و سرگیجه شود.
- قند خون پایین
- سوء تغذیه
- حالت تهوع و استفراغ
مراقبت های بعد از عمل باریاتریک
اگر 14 سال تمام تا 70 ساله هستید و نگران اضافه وزن یا چاقی هستید ممکن است کاندید مناسبی برای جراحی چاقی باشید.
یکی از نگرانی های افراد دوران ریکاوری و مراقبت های بعد از عمل باریاتریک است. پس در ادامه با ما همراه باشید تا به شرح مهمترین نکات بعد از جراحی بپردازیم.
دوران بهبودی در بیمارستان
- بیماران معمولاً پس از جراحی چاقی یک تا دو روز را در بیمارستان می مانند.
- در روزهای اولیه بعد از جراحی چاقی ، احساس ضعف و خستگی، تهوع و استفراغ، مشکل در خواب، کمی درد، سبکی سر، نفخ و مدفوع شل طبیعی است. البته بیماران این موارد را به درجات مختلفی تجربه می کنند و در همه افراد یکسان نیست.
اگر هر گونه نگرانی خاصی درباره مشکلات بعد از عمل دارید با تیم پشتیبانی بعد از جراحی چاقی خود در میان بگذارید.
کنترل درد بعد از جراحی باریاتریک
بعد از عمل ممکن است در محل برش احساس درد کنید. برخی از بیماران نیز درد گردن و شانه را تجربه می کنند. این درد به این دلیل است که بدن گاز مورد استفاده حین جراحی را دوباره جذب می کند.
اگر درد شما زیاد است به جراح چاقی خود اطلاع دهید و نگذارید تا درد غیرقابل تحمل شود.
درد بعد عمل با راه رفتن فراوان بهبود پیدا می کند و در صورت نیاز به مسکن، با شیاف های مسکن یا شیاف های استامینوفن با تجویز پزشک، قابل کنترل است.
فعالیت بدنی بعد از جراحی باریاتریک
انجام تمرینات برای سرعت بخشیدن به ریکاوری بعد از جراحی کاهش وزن
بهترین راه برای کوتاه کردن دوران نقاهت بعد عمل این است که فعال باشید.
- راه رفتن های کوتاه باعث افزایش گردش خون می شود. افزایش گردش خون باعث بهبودی سریعتر شما می شود و از تشکیل لخته خون جلوگیری می کند.
- تمرینات پا و تنفسی را که تیم پشتیبانی بعد از عمل می گویند انجام دهید. انجام تمرینات ممکن است دردناک باشد، اما به مرور آسان تر می شود و با بازگشت قدرت بدنی، درد شما هر روز کمتر می شود.
- سرفه و تنفس عمیق ترشحاتی را که ممکن است در گلو یا ریه های شما جمع شده باشد را شل و دفع می کند.
- تنفس عمیق سبب خارج شدن سریعتر و راحت تر گازهای داخل شکم و کاهش درد می شود، بعلاوه اینکه مانع از کلاپس آلوئول های ریه می شود. منظور از آلوئول های ریه (alveolus) همان کیسه های هوایی یا بادکنک های ریز قاعده معده است.
تمرین تنفس بعد از جراحی کاهش وزن
- نفس عمیق بکشید تا شکم و قفسه سینه منبسط شود.
- نفس خود را 4 تا 5 ثانیه نگه دارید.
- بازدم کنید.
- این حرکت را سه بار تکرار کنید.
دوران بهبودی بعد از جراحی باریاتریک در منزل
جراح چاقی بر اساس پیشرفت و شرایط بدنی شما تصمیم می گیرد چه زمانی ترخیص شوید.
قبل از ترخیص از بیمارستان، پزشک دستورالعمل‌های مربوط به رژیم غذایی، فعالیت بدنی و اقدامات احتیاطی را در اختیار شما قرار می دهد.
حضور در ویزیت های بعد از عمل چاقی
با تیم جراحی چاقی خود در ارتباط باشید و در ویزیت های دوره ای بعد از عمل حضور یابید. از این طریق جراح تمام تلاش خود را برای کمک به بهبودی سریعتر شما انجام می دهد.
رژیم غذایی و ورزش بعد از جراحی چاقی
به دلیل تغییراتی که با جراحی باریاتریک در آناتومی معده شما ایجاد می شود، بدن نیاز به عادات غذایی جدید دارد.
پس از جراحی، رژیم غذایی مایعات خواهید داشت، سپس کم کم می توانید غذاهای نرم و پوره و در نهایت غذاهای معمولی بخورید.
این دستورالعمل ها را بعد از عمل برای غذا خوردن رعایت کنید:
- خوردن پروتئین و مکمل ها و مواد معدنی
- آهسته غذا خوردن و جویدن کامل غذا (هر لقمه حداقل 20 بار جویده شود)
- خودداری از نوشیدن آب و مایعات نیم ساعت قبل از غذا، در حین غذا خوردن و نیم ساعت پس از غذا
بسیاری از بیماران می توانند دو هفته پس از عمل باریاتریک فعالیت و ورزش را از سر بگیرند.
البته این به شرایط بدنی و نوع فعالیت شما بستگی دارد. در روزهای اول بعد عمل بهترین ورزش پیاده روی است.
ورزش احساس سلامتی را افزایش می دهد، سبب جلوگیری از ایجاد لخته در اندام تحتانی می شود (جلوگیری از آمبولی ریه)، سبب افزایش متابولیسم می شود و به کاهش وزن کمک می کند، سبب تقویت عضلات می شود و از پروتئین سوزی جلوگیری می کند.
مراحل رژیم غذایی بعد از جراحی چاقی چیست
برنامه غذایی پس از عمل های چاقی
- فاز 1: رژیم غذایی مایعات صاف شده (برای 10 روز)
- فاز 2: رژیم غذایی مایعات میکس (برای 10 روز)
- فاز 3: رژیم غذایی نرم یا پوره (برای 10 روز)
پس از طی 3 فاز اول رژیم بعد از عمل می توانید از غذای معمولی سفره استفاده کنید، ولی برای کسب بهترین نتیجه باید همچنان به سبک زندگی سالم پایبند باشید.
برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد مراحل رژیم غذایی بعد از عمل به مقاله جراحی چاقی مراجعه کنید.
اجتناب از فعالیت بدنی شدید بعد از جراحی باریاتریک
- سه تا شش هفته پس از عمل چاقی، از فعالیت شدید خودداری کنید.
- تا شش هفته از بلند کردن وزنه های سنگین خودداری کنید.
هیدراته نگه داشتن بدن بعد از جراحی باریاتریک
ممکن است در هفته های اول پس از جراحی چاقی حالت تهوع و استفراغ داشته باشید.
برای کنترل این عوارض، مایعات بیشتری بنوشید. روزانه بین 2 تا 3 لیتر آب به صورت جرعه های کوچک بنوشید.
مراقبت از بخیه ها بعد از عمل
بخیه های عمقی جذبی هستند و نیازی به کشیدن ندارند و با گذشت زمان حل می شوند و از بین می روند.
بخیه های پوست نیاز به کشیدن دارند که در ویزیت روز دهم تا روز چهاردهم باید کشیده شوند.
با توجه به اینکه روش جراحی های چاقی دکتر محمد یرانی روش لاپاراسکوپی است، احتمال عفونت زخم بسیار بسیار کمتر از عمل های باز می باشد.
تخلیه مقدار کمی مایع زرد، صورتی یا شفاف از محل برش طبیعی است. ولی مراقب عفونت باشید و در صورت مشاهده علائم عفونت با تیم جراحی چاقی خود تماس بگیرید.
علائم عفونت عبارتند از
- درد شدید در محل برش
- وجود قرمزی یا مایع بدبو در محل برش
- تب بیش از 38 درجه سانتیگراد
بعد از جراحی باریاتریک چقدر طول می کشد تا به زندگی نرمال برگردیم
شما فردای روز عمل قادر خواهید بود کارهای شخصی خود را انجام دهید.
ولی به طور کلی بعد از جراحی باریاتریک به روش لاپاراسکوپی می توانید بعد از 2 هفته به فعالیت های عادی خود باز گردید.
اگر جراحی به روش باز انجام شود، چون جراح باید برش بزرگتری در شکم ایجاد کند، دوران ریکاوری و بهبودی بعد از جراحی طولانی تر خواهد بود.
آیا همه بیماران از جراحی چاقی راضی هستند
تحقیقات نشان می دهد که جراحی کاهش وزن منجر به افزایش کیفیت زندگی برای اکثر بیماران می شود.
البته این موضوع برای همه بیماران صدق نمی کند. اگر فرد مراقبت ها و نکات بعد از عمل را رعایت نکند و به تغییر شیوه زندگی به سبک سالم پایبند نباشد، نتایج عمل می تواند رضایت بخش نباشد.
عوارض طبیعی جراحی باریاتریک
عوارض نرمال پس از جراحی باریاتریک عبارتند از:
- درد خفیف تا متوسط. اگر داروی مسکن درد شما را تسکین نداد یا درد شدیدتر شد، به جراح چاقی خود اطلاع دهید.
- بی حسی موقت. بی حسی موقت یا علائمی مثل گز گز و مور مور در محل برش های کوچک جراحی کاملا طبیعی است و طی مدت زمان کوتاهی از بین می رود.
- زخم های قرمز و اسکارها. برش های جراحی لاپاراسکوپی کوچک هستند بنابراین احتمال اسکار بسیار پایین است. همچنین بعد از کشیدن بخیه ها می توان از پمادهای ضد اسکار روی محل استفاده کرد.
علائم هشدار دهنده که باید مراقب آنها باشید
پس از جراحی، مراقب هر گونه علائم هشدار دهنده باشید. در صورت مشاهده موارد زیر فوراً با جراح چاقی خود تماس بگیرید:
- درد شکم یا درد قفسه سینه
- تپش قلب یا تنگی نفس
- تب بالای 38 درجه سانتیگراد
- چرک یا مایع ناشی از زخم یا قرمزی در محل برش ها
- درد و تورم در ساق پا
بازگشت به کار بعد از جراحی باریاتریک
بازگشت به محل کار به نوع کاری که انجام می دهید بستگی دارد.
اگر شغل شما فعالیت فیزیکی زیادی ندارد و بیشتر پشت میز هستید، می توانید سه تا پنج روز پس از جراحی باریاتریک Bariatric به سر کار خود برگردید. در غیر اینصورت بهتر است دو هفته صبر کنید.
به طور خلاصه بعد از جراحی های چاقی چه کارهایی می توانید انجام دهید
بعد از انجام انواع جراحی چاقی به این موارد عمل کنید:
- ورزش کنید
- دستورالعمل های غذایی را رعایت کنید و مواد مغذی با کیفیت بالا مصرف کنید.
- در صورت تجویز جراح چاقی، باید ویتامین ها و مکمل ها را به طور منظم مصرف کنید.
- در ویزیت های دوره ای حضور یابید.
- به سلامت عاطفی و جسمی خود اهمیت دهید.
بعد از جراحی چاقی از چه غذاهایی باید اجتناب کرد
- هرگونه گوشتی که سفت یا خشک است یا با خوردنش حالت نیمه جویده در دهان اتفاق بیفتد.
- غذاهایی که به شکل تخمیری در می آیند مانند ماکارانی و پاستا.
- غذاهای چرب و پرچرب.
- غذاهای محرک.
- غذاهای خیلی تند.
- غذاهای خیلی ترش.
- غذاهای با چاشنی زیاد.
- فست فودها.
- الکل ها.
چربی پس از عمل چاقی کجا می رود
جراحی باریاتریک علاوه بر کاهش چشمگیر توده چربی، توزیع چربی بدن را از قسمت احشایی به قسمت زیر جلدی تغییر می دهد و از این طریق به بهبود متابولیک (سوخت و ساز بدن) کمک می کند.
آیا می توان بعد از جراحی باریاتریک نان خورد
بله. پس از یک ماه و طی سه دوره رژیم غذایی بعد از عمل چاقی (3 مرحله رژیم 10 روزه)، یعنی زمانی که وارد ماه دوم بعد از عمل می شوید، می توانید به اندازه ای که پزشک برای شما تعیین می کند از انواع نان (صنعتی و سنتی) استفاده کنید.
چگونه متابولیسم خود را بعد از جراحی چاقی افزایش دهیم
در ماه های اول با انجام ورزش های هوازی و سپس با انجام ورزش های قدرتی، هم می توان به چربی سوزی کمک کرد، هم متابولیسم بدن را افزایش داد و هم حفظ عضله کرد.
ورزش منظم باعث می شود توده عضلانی بدون چربی و تراکم استخوان ها حفظ شود و همچنین متابولیسم بدن افزایش یابد.
بهترین ویتامین ها بعد از جراحی باریاتریک کدامند
اگر نیاز باشد جراح چاقی برای شما ویتامین های لازم را تجویز می کند.
در مجموع کلسیم D، آهن، ویتامین C، ویتامین D و ویتامین B12 مهم هستند و انجام آزمایشات دوره ای جهت بررسی سطح این ویتامین ها لازم است.
بعد از عمل های چاقی از چه نوشیدنی هایی باید اجتناب کرد
حداقل تا شش ماه پس از عمل چاقی به هیچ وجه الکل مصرف نکنید. زیرا:
- الکل بار اضافه روی کبد ایجاد می کند.
- الکل سبب درمان نشدن بیماری کبد چرب می شود.
- الکل باعث ایجاد چربی احشایی می شود و ممکن است باعث استاپ وزنی یا ایست وزنی شود.
- الکل می تواند باعث خونریزی در محل منگنه ها یا در محل آناستوموز شود.
- بعد از جراحی، حتی مقدار کم الکل می تواند باعث مسمومیت و افت قند خون شود.
همچنین از نوشیدنی های گاز دار و نوشیدنی های خیلی شیرین مثل آبمیوه های صنعتی خودداری کنید. حتی شیرینی های طبیعی هم باید به مقدار کم و با ملاحظه مصرف شوند زیرا می توانند باعث افزایش وزن یا ایست وزنی شوند.
بعد از عمل باریاتریک چند بار باید اجابت مزاج داشت
اجابت مزاج بعد از عمل باریاتریک به الگوی دفعی بیماران قبل از عمل بستگی دارد. زیرا بعضی افراد روزانه دفع دارند و برخی دیگر هر 4-3 روز دفع دارند.
اما نکته ای که در جراحی های چاقی وجود دارد این است که، در ماه اول چون بیماران بیشتر مایعات مصرف می کنند و غذای آنچنانی به شکل جامد نمی خورند، ممکن است افرادی که یبوست دارند، یبوست آنها بدتر شود.
اما با کاهش وزن در ماه های آینده و سبک شدن مقدار چربی اضافی اطراف روده ها، یبوست در اکثر مواقع برطرف می شود.
عادات غذایی، ورزش کردن و مقدار آبی که مصرف می کنید، نقش بسیار مهمی در جلوگیری از یبوست دارد.
اگر بعد از جراحی های چاقی پروتئین مصرف نکنید چه اتفاقی می افتد
مصرف پروتئین بعد از جراحی های چاقی بسیار مهم است. اگر بعد از جراحی های چاقی پروتئین مصرف نکنید:
- دچار استپ وزنی یا ایست وزنی می شوید و نمی توانید کاهش وزن خوبی داشته باشید.
- دچار افتادگی و شل شدن پوست می شوید.
- دچار ریزش مو می شوید و با گذشت زمان متوجه نازک شدن تار موهای خود می شوید.
- ناخن هایتان آسیب می بیند.
- با نخوردن پروتئین تمایل به سمت ریزه خواری و شیرینی خواری پیدا می کنید، و خود این قضیه می تواند منجر به افزایش وزن و شکست عمل شما شود.
بعد از جراحی باریاتریک صبحانه چه بخوریم
چند نمونه از غذاهای سالم و سرشار از پروتئین که می توانید در وعده صبحانه خود بگنجانید عبارتند از:
- تخم مرغ و پروتئین ها
- پنیر کم چرب
- نان و پنیر و خیار یا نان و پنیر و گوجه
- آجیل مانند بادام و گردو و کره مغزها
مواردی که ذکر شد بر اساس زمانی که از عمل تان گذشته و دستور غذایی متفاوت است.
آیا بیمارانی که جراحی لاغری داشته اند، می توانند کافئین مصرف کنند
بهتر است که در سه ماه اول کاملا از مصرف کافئین اجتناب کنید. بعد از این مدت اگر خواستید کافئین را به هر شکلی (قهوه، کاپوچینو، شکلات تلخ و غیره) استفاده کنید، باید با غلظت کم باشد، رقیق باشد، با آب یا با شیر ترکیب شود و در نهایت از روزی یک کاپ (یک فنجان) بیشتر نباشد.
از خود بپرسید چرا می خواهید جراحی لاغری انجام دهید
وقتی به یاد بیاورید که چرا این عمل را انجام می دهید، پایبندی به عادات جدید و سبک زندگی جدید آسان تر خواهد بود.
فواید عمل های چاقی مانند اسلیو معده و مینی بای پس معده و تاثیرات مثبتی که بر درمان بیماری ها می گذارد را به خودتان یادآوری کنید.
به عنوان مثال، جراحی چاقی در درمان دیابت ، درمان فشار خون بالا ، درمان کبد چرب و آپنه خواب و غیره تاثیر دارد.
همیشه این نکته را به یاد داشته باشید که حتی تغییرات کوچک در سبک زندگی می تواند نتایج بزرگی را به همراه داشته باشد و حال شما را بهتر کند.
دیکشنری
Alveolus : آلوئول های ریه یا کیسه های هوایی ریه
Bariatric : جراحی باریاتریک یا جراحی کاهش وزن
منابع
https://www.ucsfhealth.org/education/recovering-from-bariatric-surgery
https://www.medicalnewstoday.com/articles/272432
https://www.upmc.com/services/bariatrics/surgery-process/post-surgery/diet
https://www.ucsfhealth.org/education/life-after-bariatric-surgery
https://www.medibank.com.au/health-support/hospital-assist/article/recovering-from-weight-loss-surgery/
