جراحی چاقی
جراحی چاقی یا جراحی کاهش وزن به عمل کوچک کردن اندازه معده گفته می شود.
عمل چاقی یا جراحی کاهش وزن ، نوعی جراحی است که تغییراتی در سیستم گوارش ایجاد می کند و باعث می شود زودتر احساس سیری کنید.
این عمل با تغییر در سیستم گوارش، باعث می شود بدن شما غذای کمتری جذب کند.
عمل جراحی چاقی
نام دیگر جراحی چاقی ، جراحی باریاتریک (به انگلیسی: bariatric surgery) است، و اکثراً با روش‌های لاپاروسکوپی قابل انجام است. روش های لاغری با لاپاراسکوپی نسبت به تکنیک های دیگر کم تهاجمی تر است.
شیوع روزافزون چاقی مرضی و همچنین توسعه روش های لاپاراسکوپی ، منجر به افزایش تعداد جراحی های چاقی شده است.
تعریف چاقی
طبق تعریف سازمان بهداشت جهانی (WHO)، چاقی به تجمع غیرنرمال و مازاد چربی در بدن گفته می شود. چاقی نه تنها ظاهر شخص را ناهماهنگ می کند بلکه عوارض و خطرات فراوان نیز به دنبال دارد.
چاقی یک بیماری مزمن و دومین عامل مرگ قابل پیشگیری در دنیا است. اکثر مردم چاقی را ناشی از بی ارادگی می دانند ولی این موضوع در مورد تمام افراد صادق نیست.
عوامل متعددی مانند عوامل ارثی و هورمونی در آن دخیل است. مکانیسم احساس سیری در افراد چاق مختل شده و باعث مصرف بیش از اندازه غذا شده، که این امر باعث تجمع بیش از حد چربی در نقاط مختلف بدن می شود.
طبق بررسی های انجام شده نواحی از مغز به هنگام گرسنگی فعال می شود که فعالیت این مراکز باید پس از مصرف غذا کاهش یابد و فرد احساس سیری کند. در افراد چاق بنا به دلایلی حتی پس از خوردن غذا این فعالیت کاهش نیافته و همچنان ادامه می یابد .
در نتیجه فرد مدام احساس گرسنگی دارد و سیر نمی شود. این افراد در تمام طول روز دچار درگیری فکری با خوردن و نخوردن هستند که این امر باعث عصبی شدن و خوردن عصبی می شود.
تکنیک های جراحی های چاقی
- جراحی های محدود کننده : این روش ها میزان غذایی که می توانید بخورید را محدود می کنند و تنها با محدود کردن ورود غذا به بدن باعث کاهش وزن می شوند.
- جراحی سوء جذبی : روش های جراحی سوء جذبی بر دستگاه گوارش، نحوه هضم غذا در بدن و جذب مواد مغذی تأثیر می گذارد.
- جراحی ترکیبی (محدود کننده + سوء جذبی) : این روش از جراحی چاقی ترکیبی از دو روش محدود کننده و سوء جذبی است.
انواع متداول جراحی چاقی
انواع متداول جراحی چاقی عبارتند از
- حلقه گذاری معده
حلقه گذاری معده روش قدیمی و تقریبا منسوخ شده ای هست و فقط در برخی شرایط خاص ممکن است استفاده شود.
- عمل بای پس معده
عمل بای پس معده انواع مختلفی دارد که شامل جراحی مینی بای پس معده و جراحی بای پس کلاسیک است. این روش ها شایع ترین روش های جراحی بای پس هستند.
- جراحی بیلیوپانکراس با دئودنوم
مزیت لاغری با روش های لاپاراسکوپی
بسیاری از این تکنیک ها جراحی های لاپاراسکوپی هستند که به عنوان جراحی های کم تهاجمی نیز شناخته می شوند.
جراحی کم تهاجمی از طریق برش های کوچک با استفاده از لاپاراسکوپ (لاپاراسکوپ یک لوله کوچک و نازک با یک دوربین روی نوک آن است که برای دیدن داخل بدن شما استفاده می شود) انجام می شود.
لاغری با روش های لاپاراسکوپی نسبت به جراحی های تهاجمی تر منجر به درد کمتر می شود و زمان بهبودی بعد از عمل سریع تر می باشد.
جراح چاقی گزینه ها و روش های مختلف عمل را برای شما شرح می دهد و در نهایت بهترین روش عمل جراحی لاغری برای شما انتخاب خواهد شد.
شاخص توده بدنی
شاخص توده بدنی یا BMI شاخصی برای طبقه بندی چاقی و اضافه وزن در افراد بزرگسال است. این شاخص از حاصل تقسیم وزن بر مجذور قد به دست می آید.
بر اساس تعریف سازمان بهداشت جهانی، افراد با BMI کمتر از 18.5 کم وزن، بین 18.5 تا 25 دارای وزن نرمال، بین 25 تا 30 دارای اضافه وزن و بیشتر از 30 مبتلا به چاقی هستند.
آماده شدن برای جراحی چاقی
- قبل از جراحی باریاتریک برای رسیدن به اهداف کاهش وزن خود، یک برنامه تمرینی را شروع کنید و آن را ادامه دهید.
- در مورد محدوده کالری مصرفی روزانه با جراح چاقی خود مشورت کنید. معمولا کالری روزانه در محدوده ای بین 1200 الی 1500 کالری است.
- دو تا چهار هفته قبل از جراحی های کاهش وزن مصرف نوشیدنی های کافئین دار و نوشیدنی های گازدار به حداقل ممکن برسد و در صورت امکان قطع شود.
- در ماه قبل از عمل بهتر است مصرف الکل قطع شود.
چه کسانی کاندید مناسب جراحی چاقی هستند
جراحی چاقی برای همه افرادی که اضافه وزن دارند یا حتی چاق هستند مناسب نیست.
مشخص کردن اینکه فردی کاندید مناسب این جراحی هست یا خیر به موارد زیادی بستگی دارد، اما یکی از مهم ترین عوامل، شاخص توده بدنی (Body mass index) یا BMI است.
- افرادی که شاخص توده بدنی آنها بالای 40 است، بدون در نظر گرفتن بیماری های زمینه ای ، کاندید جراحی های چاقی هستند.
- اگر شاخص توده بدنی بین 30 الی 35 باشد، با توجه به شرایط بدنی و سابقه بیماری‌هایی مانند کبد چرب، دیابت نوع دو، فشار خون بالا، بیماری های قلب و عروق، کلسترول و آرتروز زانو، این عمل توصیه می‌شود.
- افرادی که BMI آنها بین 25 الی 30 است نیاز به جراحی لاغری نداشته و می توانند با رژیم غذایی مناسب و ورزش به وزن ایده آل خود برسند. عمل کاهش وزن یا bariatric surgery برای افرادی مناسب است که نیاز به کاهش وزن دارند، ولی نتوانسته اند از راه های دیگر خود را لاغر کنند.
خطرات جراحی های چاقی
همه جراحی ها اعم از جراحی کاهش وزن خطرات خاص خود را دارند. خونریزی و نشتی، فتق، عفونت و آمبولی می تواند از خطرات و عوارض جراحی لاغری باشد. البته با انتخاب جراح لاغری حاذق و با تجربه، احتمال وقوع این خطرات به حداقل می رسد.
مزایا و معایب جراحی چاقی چیست
- از مزایای جراحی کاهش وزن می توان به کاهش وزن طولانی مدت، درمان دیابت نوع دو ، درمان فشار خون بالا ، درمان آپنه خواب و غیره اشاره کرد.
- شایع ترین عوارض جراحی کاهش وزن شامل خونریزی و عفونت، نشتی و کمبود مواد مغذی است. البته این عوارض در افراد مختلف متفاوت است.
برای کسب اطلاعات بیشتر در این مورد می توانید به مقاله مزایا و معایب جراحی چاقی مراجعه کنید.
مدت زمان جراحی چاقی
عمل چاقی چقدر طول می کشد؟ مدت زمان گاسترکتومی اسلیو یا اسلیو معده حدود 2-1 ساعت است و جراحی های بای پس معده به طور کلی 2-3 ساعت زمان می برد.
سوالاتی که باید قبل از عمل چاقی از جراح خود بپرسید
- آیا من کاندید مناسبی برای جراحی چاقی هستم؟
- آیا بیمه هزینه جراحی را پرداخت می کند یا خیر؟
- آیا می توانم بعد از عمل همه چیز بخورم؟
- بعد از جراحی لاغری چقدر وزن کم می کنم؟
- آیا برای این عمل محدودیت سنی وجود دارد؟
- آیا جراحی لاغری عوارض جانبی دارد؟
- چقدر زمان برای لاغری بعد از جراحی نیاز است؟
- جای بخیه های جراحی چگونه است؟
عمل کاهش وزن برای افراد مبتلا به چاقی مرضی مناسب است تا بتوانند از این طریق وزن خود را کاهش دهند.
اگر شخصی نتواند از طریق تغذیه مناسب و ورزش وزن خود را کم کند، یا اگر فردی مشکلات سلامتی جدی ناشی از چاقی داشته باشد، احتمالا می تواند یک کاندید مناسب عمل چاقی باشد.
تیم تخصصی جراحی چاقی دکتر محمد یرانی شامل تیم پرستاری و پیگیری قبل از عمل ، تیم پشتیبانی بعد از عمل و همچنین گروه تلگرام اختصاصی برای بیماران جدید و عمل شده، جهت آشنایی شما با بیمارانی که عمل کرده اند، می باشد.
مزایای جراحی کاهش وزن
جراحی باریاتریک یا جراحی چاقی به کاهش وزن و بهبود بسیاری از مشکلات سلامتی مرتبط با چاقی کمک کند.
بسیاری افراد با مشکلات مختلف سلامتی، با انجام این جراحی می توانند کیفیت زندگی خود را ارتقا بخشند. بعضی از مشکلاتی که عمل چاقی به کمتر شدن آنها کمک می کند شامل موارد زیر است:
- بیماری های قلبی
- دیابت نوع 2
- کبد چرب
- فشار خون بالا
- ناباروری
- سکته
- آپنه انسدادی خواب
- آسیب به مفاصل و ستون فقرات
عمل جراحی چاقی چگونه انجام می شود
عمل کاهش وزن بیشتر به روش لاپاراسکوپی انجام می شود. لاغری به روش لاپاراسکوپی کم تهاجمی است و با ایجاد برش های کوچک و تحت بیهوشی عمومی انجام می شود.
جراح لاغری می تواند از طریق این برش های کوچک، ابزارهای نازک که به دوربینی متصل است را، وارد بدن کند. دوربین تصاویر را روی یک مانیتور ویدئویی پخش می کند.
مقایسه جراحی چاقی به روش لاپاراسکوپی و روش باز
- جراحی چاقی لاپاراسکوپی خطرات کمتری نسبت به جراحی باز دارد و درد و جای بخیه بعد از عمل کمتر خواهد بود.
- همچنین دوران بهبودی بعد از جراحی لاپاراسکوپی سریعتر است.
- جراحی چاقی به روش باز شامل یک برش بزرگ در شکم است. جراحی باز ممکن است برای افراد خاص گزینه بهتری نسبت به جراحی لاغری به روش لاپاراسکوپی باشد.
چقدر می توانم انتظار کاهش وزن داشته باشم؟
میزان وزنی که هر شخصی پس از عمل کاهش وزن از دست می دهد متفاوت است و عموما به بدن فرد و نوع جراحی بستگی دارد.
یک مطالعه نشان می دهد، افرادی که باندینگ قابل تنظیم معده، اسلیو معده و بای پس معده انجام می دهند، بعد از یک سال بین 18 الی 40 کیلو گرم (38 الی 87 پوند) وزن کم می کنند.
از بین روش های متداول جراحی چاقی، عمل بای پس معده به طور متوسط کاهش وزن بیشتری خواهد داشت، ولی ممکن است پس از جراحی عوارض بیشتری به دنبال داشته باشد.
بعضی افراد با گذشت زمان مجدد مقداری وزن زیاد می کنند، اما این مقدار افزایش وزن در مقایسه با کاهش وزن اولیه آنها بعد از جراحی لاغری معمولاً ناچیز است.
مدت زمان بستری در بیمارستان بعد از عمل چاقی
بیماران معمولاً یک تا دو روز را پس از جراحی های چاقی لاپاراسکوپی که روش کم تهاجمی است، در بیمارستان می مانند.
افتادگی سینه ها پس از جراحی کاهش وزن
میزان و مقدار افتادگی سینه بعد از عمل های چاقی به میزان کاهش وزن شما بستگی دارد. البته مواردی مثل ژنتیک و سایز قبلی سینه در این موضوع بسیار دخیل است.
رعایت اصول تغذیه ای و سبک زندگی بعد از جراحی های چاقی شامل رعایت کردن رژیم غذایی پر پروتئین، استفاده از سبزیجات، استفاده از مواد حاوی کلاژن، ورزش و هیدراته کردن بدن می تواند بسیار به عدم افتادگی سینه ها بعد عمل کمک کند.
پیشگیری از افتادگی پوست بعد از عمل چاقی
برای پیشگیری از شلی پوست بعد از جراحی لاغری چه کنم؟
- پروتئین مصرف کنید و وعده های غذایی خود را بر اساس پروتئین برنامه ریزی کنید.
- ویتامین هایی مصرف کنید که خاصیت ارتجاعی پوست را افزایش می دهند.
- بدن خود را هیدراته نگه دارید.
- با مشورت جراح چاقی خود، تمرینات ورزشی کاردیو متناوب همراه با تمرینات قدرتی انجام دهید.
- درمان های پزشکی انجام دهید.
آیا حالت تهوع بعد از جراحی باریاتریک طبیعی است
بله. حالت تهوع و استفراغ می تواند از عوارض جانبی عمل های چاقی باشد. عوامل متعددی مانند بیهوشی عمومی، داروهای ضد درد و همچنین خود درد می توانند باعث حالت تهوع و استفراغ شوند.
همچنین بلع سریع غذا، بلع نادرست و بلع همراه با هوا می تواند سبب ایجاد درد و حالت تهوع و استفراغ شود.
البته این عوارض طبیعی هستند و به مرور از بین می روند.
فیلم جراحی چاقی
در ادامه فیلم مربوط به رضایت بیمار پس از جراحی چاقی به روش مینی بای پس معده توسط دکتر محمد یرانی را مشاهده می کنید.
در این ویدئو 18 ماه از جراحی مینی بای پس گذشته و بیمار 48 کیلو کاهش وزن داشته اند.
رژیم غذایی بعد از عمل چاقی
پس از انجام عمل های چاقی، شما یک معده با ظرفیت بسیار کمتر دارید، بنابراین باید با خوردن غذاهای مناسب در وعده های مناسب به آن زمان دهید تا بهبود یابد.
رعایت رژیم غذایی بعد از عمل همچنین به شما کمک می کند تا از عوارض زیر جلوگیری کنید:
- سندرم دامپینگ : معمولا با خوردن مواد غذایی شیرین یا مایعات شیرین رخ می دهد و علائمی مانند حالت تهوع و اسهال ایجاد می کند. یکی دیگر از دلایل سندروم دامپینگ خوردن آب با فاصله کمتر از ۳۰ دقیقه از وعده غذایی (چه قبل و چه بعد غذا) است. زیرا با خوردن آب در این زمان ها، به دلیل رقیق شدن محتویات داخل دستگاه گوارش، این مواد غذایی با سرعت بیشتری وارد روده می شوند و در نتیجه دامپینگ اتفاق می افتد. بنابراین نوشیدن آب با فاصله کمتر از 30 دقیقه از وعده غذایی و مصرف زیاد شیرینی جات یا مایعات شیرین دلایل سندروم دامپینگ هستند.
- یبوست و کم آبی بدن
- مسدود شدن دهانه معده
- درد و استفراغ : درد و استفراغ بعد از عمل با رعایت رژیم غذایی به طرز چشمگیری کاهش پیدا می کند.
رژیم های غذایی بعد از جراحی چاقی به سه گروه ده روزه تقسیم می شوند که در ادامه به طور کامل به توضیح آن می پردازیم.
مرحله 1: رژیم غذایی مایعات صاف شده
رژیم غذایی ده روز اول مایعات صاف شده است که باید حتما از صافی یا توری عبور داده شود.
مرحله 2: رژیم غذایی مایعات میکس
رژیم غذایی ده روز دوم بعد از عمل چاقی رژیم مایعات است، با این تفاوت که دیگر نیاز به عبور دادن از صافی یا توری نیست. غلظت مایعات این مرحله مشابه غلظت سرلاک است. یک نمونه غذای خیلی خوب این دوره، سوپ کاملی هست که به طور کامل میکس شده باشد (یعنی یک سوپ میکس شده).
نکته:
بسیار مهم است که در تمام مراحل رژیم بعد از عمل آب زیاد بنوشید و بدن خود را هیدراته نگه دارید.
مرحله 3: رژیم غذایی نرم یا پوره
رژیم غذایی ده روز سوم رژیم غذایی نرم یا پوره است.
بعد از گذشت یک ماه و وارد شدن به ماه دوم بیمار می تواند از غذای سفره طبق دستور پزشک خود استفاده کند.
اکنون محدودیت هایی که در سه مرحله اول داشتید از بین رفته اند، ولی برای کسب بهترین نتیجه باید به سبک زندگی سالم و خوردن غذاهای سالم که جراح چاقی برای شما تجویز می کند پایبند باشید.
بازگشت وزن بعد از جراحی چاقی
بعضی از افراد هستند که بعد از جراحی لاغری خیلی سریع وزن کم می کنند، اما بعداً دوباره به وزن قبلی خود برمی گردند و چاق می شوند. ولی اگر توصیه های جراح چاقی خود را برای رژیم غذایی و ورزش رعایت کنید، می توانید در زمانی کوتاه وزن اضافی خود را کم کنید و از بازگشت وزن جلوگیری کنید.
به طور کلی میزان کاهش وزن شما بعد از جراحی می تواند متفاوت باشد.
این نکته را فراموش نکنید که رسیدن به وزن ایده آل بعد از عمل، به روش جراحی چاقی ، تبحر جراح و رعایت سبک زندگی سالم بستگی دارد. همچنین به طور مداوم به پیگیری پزشکی نیاز خواهید داشت.
هزینه جراحی چاقی
هزینه جراحی چاقی برای هر روش متفاوت است و بعد از ویزیت توسط جراح چاقی ، مشاوره و تعیین روش جراحی مشخص می شود.
به طور کلی بیمه ها نقش مهمی در جراحی های چاقی دارند. بیماران با 40 < BMI می توانند از بیمه های تکمیلی استفاده کنند.
سخن آخر
در نهایت هرچه توصیه های متخصص جراحی چاقی خود را جدی تر بگیرید و سبک زندگی سالم تری داشته باشید، نتایج عمل لاغری ماندگار تر خواهد بود.
دیکشنری 
- (BMI) Body mass index : شاخص توده بدنی
- Bariatric surgery : جراحی لاغری یا جراحی چاقی
- Laparoscopy : لاپاراسکوپی یک تکنیک جراحی کم تهاجمی
منابع 
https://www.niddk.nih.gov/health-information/weight-management/bariatric-surgery
https://www.ucsfhealth.org/education/recovering-from-bariatric-surgery
https://www.mayoclinic.org/tests-procedures/gastric-bypass-surgery/about/pac-20385189
https://www.anthonyclough.com.au/vomiting-after-surgery.html
https://medlineplus.gov/weightlosssurgery.html
https://www.cdc.gov/obesity/basics/causes.html?
